Kefir ve Faydaları Hakkında

Adından Çok Söz Ettiren Kefir Nedir?

Kefir, kökeni Kuzey Kafkasya’ya dayanan probiyotik bir süt ürünüdür. Rusça’da “keyif veren” anlamına gelen kefir, köpüklü, yoğurt kıvamında, biraz ekşimsi tada sahip bir içecektir.

Yüzlerce yıllık bir geçmişi bulunan, Kafkasyalıların uzun ve sağlıklı yaşamlarının sırrı olarak bilinen bu süt, gençliğin de iksiri olarak tarif edilmektedir. Kefirin nasıl yapıldığı uzun süre gizli tutulmuştur. Sütün mayalanması ile elde edilen sodalı ayrana veya bozaya benzeyen kıvamı bulunmaktadır. Mayalanması sırasında oluşan karbonmonoksit sayesinde köpürme özelliğine sahiptir. Diğer fermente süt ürünlerine nazaran daha ferahlatıcı ve farklıdır. Kafkasya’da bulunan dağlık bölgelerde keçilerin sütünden elde edilen bu içeceğin serinlemek amacı ile yapıldığı, sonradan inek ve koyun sütlerinden de üretildiği tüm dünyaya yayılmıştır.

Rusya, yaptığı bir araştırmada yoğurtta bulunan 1 adet probiyotik bakterinin kefirde 25-30 adet olduğunu tespit etmiştir. Rusya’da yaygın olarak tüketilen kefir, kreşlerde çocuklara verilmekte ve hastaneden ayrılan hastalara iyileşmelerinin bir parçası olarak içmeleri söylenmektedir. Öneminin ortaya çıkması ile kefir, hızla Amerika, Avrupa, İskandinav Ülkeleri ve Japonya’ya yayılmış ve bu ülkelerde üretilmeye başlanmıştır.

Yapılan araştırmalar işlenmiş gıdaların, şeker ve sağlıksız yağlar içeren beslenmenin bağırsaklardaki iyi bakterileri yok ettiğini ortaya koymaktadır. Bu da sindirim sisteminde problemlere yol açmakta, bağışıklık sisteminin olumsuz etkilenmesine sebep olmaktadır.

Kötü bakterileri vücuttan uzaklaştırmak, iyi bakterileri alarak bağışıklık sistemini kontrol altında tutmak için alınması gereken en önemli gıdalardan birinin kefir olduğu araştırmalarda ortaya çıkarılmıştır. Kefir, yoğurttan daha güçlü bir probiyotiktir.

Kefir Nasıl Üretilir?

Kafkasyalılar hayvan postlarından yaptıkları tulumların içerisine koydukları keçi sütünü fermente ederek kefir yapmışlardır. Fermente olan sütün bir miktarı tulumların içerisinden alınmış ve tulumun içerisine yeniden taze süt eklenmiştir. Bu şekilde doğal ve sürekli olan mayalanma sağlanmıştır.

Fermantasyon işleminden birkaç hafta sonra tulumun iç yüzeyinde tabaka şeklinde protein pıhtıları biriktiği ve karnabahar benzeri yapılar oluştuğu görülmüştür. Bu süngerimsi ve tanecikli olan yapılar bölünerek kurutulmuştur. Kefirin mayası olan bu küçük taneler kefirin tohumu, kefirin danesi veya kefirin tanesi olarak kabul edilmiştir.

Tanecikli yapıya sahip olması kefiri diğer süt ürünlerinden ayırmaktadır. Sütü fermente hale getiren bu kefirin tanelerinin en büyük özelliği ise mayalanma sonrasında süzülerek tekrardan kullanılabilir olmasıdır. Kefirin taneleri sarımtırak, beyaz renkte ve çapı 1-2 mm ile 3-6 mm arasında değişiklik gösteren, patlamış mısır veya karnabahar görünümündedir. Suda erimezler ve düzgün bir şekle sahip değillerdir. Süte eklendiklerinde renkler şişer ve beyazlaşır. İyi bir kefirin tanesi yumuşak, esnek ve yapışkandır.

Evde Kefir Nasıl Yapılır?

Evde de kolaylıkla kefir içeceği yapılabilmektedir. Süreç, yoğurt mayalamaya benzerdir. Ortak madde olan süte yoğurt mayası eklenirse yoğurt, kefir mayası eklenirse kefir elde edilir.

2 çorba kaşığı kefir mayası, yaklaşık 1 kilo sütü mayalamaya yeterli gelir. Taze süt veya pastörize süt kullanılabilir. Süt, kaynatılıp pişirildikten sonra ılınması beklenir. 1 kilo ılık süt cam kavanoza konulur. Kavanozun tamamı doldurulmamalı, 2-3 parmaklık boşluk bırakılmalıdır. İçerisine kefir mayası eklenir, cam kavanozun üzeri hava alacak şekilde temiz bir bezle kapatılır ve 24 saat kadar bekletilir. Kavanoz, güneş ışığından veya spot ışıktan uzak tutulmalıdır. Oda sıcaklığında ve karanlık bir odada bekletilmesi en ideal olanıdır. Bekleme süresinde süt mayalanacak ve yoğurt kıvamına gelecektir. Mayalanma işlemi tamamlandıktan sonra içecek, plastik bir süzgeç yardımıyla süzülür. Buzdolabında 2-3 gün süre ile saklanarak tüketilebilir. Kefir mayası da bir sonraki mayalama için saklanabilmektedir. Buradaki önemli nokta kefir yapımı esnasında metal ürün kullanılmamasıdır.

Kefirin Faydaları Nelerdir?

Kefir, düzenli bir şekilde günde yarım litre kadar tüketildiğinde destek gıda olarak sağlık üzerine birden fazla olumlu etkiler sunmaktadır.

• Evde de yapabileceğiniz bu içecek, bağışıklık sisteminizi güçlendirir.
• Kefirin içerisindeki probiyotik bakteriler vücuttaki ‘kötü maddeleri’ parçalar ve sindirim sistemi rahatsızlıklarına iyi gelir.
• Kansere yol açan tümörlere karşı savaşır. Fermente süt ürünlerindeki probiyotiklerin, kansere neden olan bileşenlerin ortaya çıkışını azalttığı, aynı zamanda bağışıklık sistemini uyararak tümör büyümesini engellediği bilimsel çalışmalarda ortaya konulmuştur.
• Yüksek düzeyde kalsiyum, fosfor, B12 vitamini, D vitamini ve magnezyum içerir.
• Astıma ve alerjilere karşı iyileştirici etkileri bulunur.
• Kefir ile kalsiyumunun yeterli düzeyde kalmasını sağlamak, kemik gelişimine ve kemiklere çok faydalıdır. Kemiklerdeki kırık riskini oldukça azaltır.
• Safra kesesi taşlarını dökmeye yardımcı olur.
• Karaciğer hastalıklarının tedavisinde rol oynar.
• Hiçbir yan etkisi bulunmayan çok güçlü bir antibiyotiktir. Çeşitli zararlı bakterilerin vücuttaki gelişimini engeller.
• Pankreas, gastrit, kolesterol, kolon kanseri, ülser gibi hastalıkları iyileştirici etkiye sahiptir.
• Ciltteki akne, egzama gibi hastalıklara iyi gelerek cildi güzelleştirir.
• Osteoporozun ilerlemesinin yavaşlatılmasında etkilidir.

Kefir, ilk kez kullanılmaya başlandığında veya aşırı tüketildiğinde mide krampları ve kabızlık durumu görülebilmektedir. Bağırsak sağlığı konusunda uzmanlaşmış kişiler, bu durumun normal olduğunu belirtmektedir. İlk kez kullanıma başlamadan önce her gün küçük bir bardak veya haftada birkaç kez tüketim ile başlayıp vücudun tepkisini ölçmek ve buna göre kullanıma devam etmek en iyisi olacaktır.

Kefirin tadını güzelleştirmek için içerisine sevilen meyveler rondodan geçirilerek eklenebilir ve bu şekilde içilebilir. İçerisine kuru meyve veya bir kaşık yulaf eklenerek kahvaltılarda da tüketilebilir.