İlk keşfedilen vitamin olan A vitamini hem hayvansal gıdalarda hem de bitkisel gıdalarda bulunan ve özellikle halk tarafından da göz sağlığına olan etkisiyle bilinen vitamin türüdür. Diğer adı retinol olan A vitamini göz sağlığından bağışıklık sistemimize, özellikle çocuklardaki kemik gelişimine kadar birçok alanda önemli işleve sahiptir. A vitaminin faydaları aşağıda sıralanmaktadır:
- Cildin daha yumuşak olmasını sağlarken solgun cilt tipini parlatır.
- Bağışıklık sistemini güçlendirerek vücudun enfeksiyon ve hastalıklara karşı daha dirençli olmasında yardımcı olur.
- Özellikle göz sağlığı üzerinde etkisi oldukça büyüktür. Gece körlüğü riskini azaltır, gözlerin daha iyi ve net görmesi üzerinde etkilidir.
- D vitaminin vücutta daha iyi emilimini sağlar.
- Vücuttaki dokuların onarımı ve bakımında büyük işleve sahip olan A vitamini ayrıca yeni hücrelerin de gelişmesine etki eder.
- Özellikle diş ve diş eti sağlığında etkilidir.
- Antioksidan etki yaratır ve kansere karşı mücadelede önemli rol oynar.
- Büyüme hormonları üzerinde etkili olup büyümeyi düzenler.
A Vitamini Eksikliğinin ve Fazlalığının Belirtileri
A vitamini yağda çözünen bir vitamin olup eksikliği ya bireyin A vitamini bulunduran besinler tüketmemesinden ya da vücuttaki A vitamininin emilememesinden kaynaklanır. Düzenli ve yeteri dozda vücuda alınan A vitaminin vücut üzerinde çeşitli alanlarda etkisi bulunmaktadır. A vitaminin eksikliğinde vücutta birtakım sorunlar meydana gelebilmektedir. Bireyin vücudunda hangi vitaminlerin eksik olduğunu, sağlık kuruluşuna gitmeden öğrenmesi imkânsız olsa da belirtiler kendini göstermektedir. Vücutta A vitamininin eksikliğini gösteren belirtiler şunlardır:
- A vitaminini yeterli tüketmeyen bireylerde gözdeki nem oranı azalır ve gözde kuruluk başlar.
- Gece görüşü zayıflayarak gece körlüğü meydana gelmeye başlar.
- A vitaminin eksikliğinde bağışıklık sistemi zayıflar.
- Deri enfeksiyonlarının daha sık meydana geldiği görülür.
- Saçlarda kepek oluşabilir.
- Boğaz enfeksiyonları meydana gelebilir.
- A vitamini eksikliğinde akne artışı meydana gelebilir.
- Kronik alkol tüketimi, karaciğerdeki A vitamininin tükenmesine yol açar. Bu durum, alkole bağlı karaciğer hasarına katkıda bulunur.
A vitamininin eksik olmasının yanında bazı bireylerde A vitamini fazlalığı oluşmakta ve vitamin suda çözünemediği için bireyde bazı rahatsızlıklara sebep olabilmektedir. A vitamini fazlalığı olan bireylerde şu durumlar ortaya çıkabilir:
- Baş ağrısı, eklem ağrısı meydana gelebilir.
- Dudakta çatlaklıklar görülebilir.
- Saç dökülmesi ve saç kuruluğu oluşabilir.
- Kusma, bulantı, baş dönmesi gibi belirtiler ortaya çıkabilir.
- Hamile kadınlarda vücutta yüksek düzeyde A vitamini bulunması, bebekte doğum kusurlarına neden olabilir.
A Vitamini Yönünden Zengin Besinler Nelerdir?
A vitamini yönünden zengin besinler şunlardır:
- Brokoli
- Nane
- Patates
- Maydanoz
- Havuç
- Ciğer
- Süt
- Koyun eti
- Yumurta
- Ton balığı
- Marul
- Kavun
- Greyfurt
- Somon balığı
- Ciğer
- Yoğurt
- Bezelye
- Ispanak
- Kayısı
A vitamini açısından zengin olan bu gıdaları düzenli ve dengeli tüketerek vücudun A vitamini ihtiyacı karşılanabilmektedir.
